Bệnh đạo ôn trên lúa: Nguyên nhân, triệu chứng và thuốc đặc trị bệnh

Bệnh đạo ôn là gì?

Một trong những loại bệnh xuất hiện nhiều tại các nước trồng lúa trên thế giới chính là bệnh đạo ôn. Tên khoa học của loại bệnh này là pyricularia oryzae Cav. hay P. grisea (Cook)Sacc.

Bệnh đạo ôn xuất hiện lần đầu trên thế giới vào năm 1560 tại Italia, sau đó loại bệnh này lan đến các đất nước trên thế giới như Trung Quốc, Ấn Độ,… Bệnh đạo ôn được phát hiện tại Việt Nam lần đầu tiên vào năm 1921 ở Nam Bộ.

Bệnh đạo ôn chủ yếu xuất hiện trên lúa vã đã phá hoại nghiêm trọng nhiều nơi ở miền Bắc nước ta.

Triệu chứng của bệnh đạo ôn hại lúa

Đạo ôn lá

Các triệu chứng của bệnh đạo ôn trên lá lúa:

– Xuất hiện các vết chấm đen trên lá. Dần dần những vết chấm đen này chuyển sang hình oval, có mảng trắng xám ở giữa và viền nâu bên ngoài.

– Những vết này càng ngày càng lan rộng và nhọn ở hai đầu.

– Các vết này có thể liên kết lại với nhau làm cho lá lúa bị cháy. Hiện tượng này còn gọi là bệnh cháy lá.

Bệnh đạo ôn xuất hiện lần đầu trên thế giới vào năm 1560 tại Italia, sau đó loại bệnh này lan đến các đất nước trên thế giới như Trung Quốc, Ấn Độ,… Bệnh đạo ôn được phát hiện tại Việt Nam lần đầu tiên vào năm 1921 ở Nam Bộ.

Bệnh đạo ôn chủ yếu xuất hiện trên lúa vã đã phá hoại nghiêm trọng nhiều nơi ở miền Bắc nước ta.

Triệu chứng của bệnh đạo ôn hại lúa

Đạo ôn lá

Các triệu chứng của bệnh đạo ôn trên lá lúa:

– Xuất hiện các vết chấm đen trên lá. Dần dần những vết chấm đen này chuyển sang hình oval, có mảng trắng xám ở giữa và viền nâu bên ngoài.

– Những vết này càng ngày càng lan rộng và nhọn ở hai đầu.

– Các vết này có thể liên kết lại với nhau làm cho lá lúa bị cháy. Hiện tượng này còn gọi là bệnh cháy lá.

Đạo ôn cổ lá

Các triệu chứng của bệnh đạo ôn cổ lá lúa:

– Các vết bệnh sẽ xuất hiện tại phần cổ lá của lá lúa. Phần cổ lá là phần giữa lá và bẹ.

– Nếu như bệnh đạo ôn lá là những vết chấm đen chuyển sang trắng thì triệu chứng bệnh đạo ôn hại lúa trên cổ lá những vết màu nâu đỏ chuyển dần sang nâu sậm.

– Nếu như không được phát hiện và chữa trị, bệnh sẽ làm hại hư và gãy lá.

Đạo ôn cổ bông

Các triệu chứng của bệnh đạo ôn cổ bông lúa:

– Các vết bệnh xuất hiện có màu nâu.

– Các vết này sẽ dần dần lan rộng ra toàn bộ cổ bông khiến cổ bông bị héo, bị lép thậm chí có thể làm gãy bông.

Nguyên nhân gây ra bệnh đạo ôn hại lúa

Nguyên nhân bệnh đạo ôn hại lúa là nấm Pyricularia oryzae Cav. hay P. grisea (Cook)Sacc.

Loại nấm này tồn tại dưới dạng bào tử. Bào tử của nấm chỉ từ 9 – 23 x 10 – 12 micromet vì thế mà rất dễ phát tán và có thể bay cao đến 24m và bay xa 10.000m. Do đó mà bệnh đạo ôn hại lúa rất dễ lây lan.

Khi bảo tử nấm gặp nước trên hoặc không khí bão hòa nước, bào tử nấm sẽ nảy mầm. Các bảo tử nấm sẽ xâm nhập vào tế bào lá bằng cách mọc thành đĩa áp, chọc thủng vách tế bào lá lúa.

Điều kiện phát sinh, phát triển của bệnh đạo ôn trên lúa

Điều kiện thời tiết âm u, có ít năng, trời có sương mù hoặc mưa phùn, nhiệt độ từ 18 đến 26 độ C là điều kiện lý tưởng đề bệnh đạo ôn trên lúa phát triển.

Ngoài ra, các yếu tố giúp nấm phát sinh và phát triển có thể kể đến như giống lúa bị nhiễm, bón quá nhiều phân đạm, sạ dày, lá lúa nằm ngang, thiếu nước, nhiều cỏ dại,…

Ở miền Bắc Việt Nam, bệnh thường phát triển mạnh khi vào vụ lúa Đông Xuân.

Cách phòng trừ bệnh đạo ôn trên lúa hiệu quả

Theo kinh nghiệm phòng trừ bệnh đạo ôn của bà con nông dân, để có thể phòng trừ bệnh đạo ôn trên lúa hiệu quả thì cần vệ sinh đồng ruộng, dọn dẹp là loại bỏ những cây bệnh từ vụ trước, cỏ dại trước khi gieo trồng.

Nên sử dụng các giống lúa có khả năng kháng bệnh hoặc ít nhiễm. Ngoài ra, bà con nông dân có thể xử lý giống trước khi sạ.

Khi gieo sạ không nên gieo quá dày để lúa có đủ không gian phát triển.Trong quá trình chăm sóc, chỉ nên bón lượng phân vừa đủ, cân đối hợp lý.

Chủ động thực hiện các cách phòng trừ bệnh đạo ôn trên lúa ngay từ khi nhận thấy điều kiện để bệnh đạo ôn trên lúa phát triển.

Nếu như phát hiện bệnh đạo ôn hại lúa, nên ngừng bón phân. Thay vào đó là sử dụng các loại thuốc đặc trị đạo ôn lúa.

- Các thuốc đặc trị bệnh Đạo ôn được sử dụng rộng rãi hiện nay: Filia 525SE, Katana 200SC. Naxanil 20SC